PHÂN BIỆT NỘI DUNG ĐƯỢC TẠO RA GIỮA TRÍ TUỆ NHÂN TẠO (A.I) VÀ CON NGƯỜI

Thứ năm - 17/07/2025 00:01

Trong thời đại công nghệ số bùng nổ, đặc biệt với sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI), việc tạo ra nội dung giờ đây không còn là đặc quyền của con người. AI có thể viết bài, vẽ tranh, sáng tác nhạc, thậm chí làm thơ. Tuy nhiên, chính sự tràn lan này đặt ra thách thức cho cá nhân và tổ chức: làm thế nào để nhận biết và phân biệt đâu là nội dung do AI tạo ra, đâu là sản phẩm của tư duy và cảm xúc con người? Việc hiểu rõ sự khác biệt này không chỉ giúp chúng ta tiêu thụ thông tin một cách tỉnh táo, mà còn góp phần bảo vệ giá trị sáng tạo thật sự của con người.

1. Đặc điểm nội dung do AI tạo ra:

Nội dung do AI tạo ra thường mang tính hệ thống, hợp lý, trôi chảy về mặt câu chữ nhưng lại thiếu chiều sâu cảm xúc và sự sáng tạo độc đáo. AI chủ yếu dựa vào dữ liệu có sẵn, mô hình ngôn ngữ và xác suất để tạo ra nội dung. Kết quả là:

Ngôn từ thường an toàn, khuôn mẫu, ít đột phá.
Thể hiện kiến thức phổ thông, không có góc nhìn cá nhân sâu sắc.
Nội dung dễ bị lặp ý, thiếu sự tinh tế trong việc kết nối bối cảnh, văn hóa, hoặc cảm xúc người đọc.

Dù AI ngày càng hoàn thiện, dấu vết "máy móc" vẫn có thể nhận biết qua cách trình bày cứng nhắc, thiếu nhịp điệu tự nhiên trong văn phong.

2. Đặc điểm nội dung do con người tạo ra:

Nội dung do con người viết thường phản ánh rõ dấu ấn cá nhân thông qua:

Cảm xúc, trải nghiệm, quan điểm riêng biệt.
Lối viết linh hoạt, sáng tạo, đôi khi bất ngờ, không theo khuôn mẫu.
Biết vận dụng yếu tố ngữ cảnh, văn hóa, phong cách đặc thù cho từng đối tượng.

Con người có khả năng kết nối cảm xúc, tạo chiều sâu, thậm chí gây tranh cãi hoặc phản tư thông qua ngôn từ. Những điều này AI rất khó tái hiện một cách tự nhiên.

3. Những dấu hiệu nhận biết:

Để phân biệt nội dung do AI hay con người viết, chúng ta có thể dựa vào một số ý chính:

Mức độ sáng tạo độc đáo: Nội dung AI thường thiếu sự “nghịch lý sáng tạo” hay góc nhìn mới mẻ.
Chi tiết cụ thể: AI hay viết chung chung, ít ví dụ thực tế từ kinh nghiệm.
Ngôn từ cảm xúc: Con người dễ để lại dấu vết cảm xúc, hoài nghi, hóm hỉnh, trong khi AI thường trung lập.
Kết cấu bài viết: Nội dung AI thường theo khuôn khổ rõ ràng, dễ đoán (mở bài – thân bài – kết luận rất “chuẩn chỉnh”).

Do vậy, việc chúng ta cần phân biệt nội dung do AI viết hay do con người viết theo một số gợi ý được đề cập như sau:

Về ngôn ngữ và cách dùng từ
Người viết hay dùng tiếng lóng, thành ngữ, hoặc những cách nói rất "địa phương". Ví dụ, một người Việt có thể viết: "Trời ơi, đọc xong mà tức anh ách!" hay " Văn hoá kinh doanh của chúng tôi là làm việc cháy hết mình chơi nhiệt tình và đôi lúc hơi giật mình " – cái chất cảm thán này khó mà bắt chước hoàn toàn được. AI, dù thông minh đến đâu, cũng thường chọn từ ngữ an toàn, chuẩn mực hơn, ít khi "bung xõa" kiểu vậy. Nếu bạn thấy bài viết nào đó dùng từ quá trơn tru, không có chút phá cách hay sai lệch nào, hãy nghi ngờ một chút nhé.

Về sự linh hoạt trong cách lập luận
Con người thường không đi thẳng từ điểm A đến điểm B một cách hoàn hảo. Họ có thể lạc đề một chút, thêm vài câu chuyện ngoài lề, hoặc thậm chí mắc lỗi nhỏ trong cách diễn đạt. Chẳng hạn, khi tranh luận về một vấn đề, người viết có thể chen vào: "À, mà nói đến đây tôi nhớ lần trước mình cãi nhau với bạn về chuyện này, hóa ra cũng chẳng ai đúng." AI thì khác, nó thường "đi đúng đường ray", lập luận chặt chẽ, trơn tru, nhưng đôi khi lại thiếu cái hồn nhiên ngẫu hứng đó.

Về cảm xúc và cái "tôi" cá nhân
Con người viết thường để lại dấu ấn cá nhân rất rõ. Họ hay lồng ghép cảm xúc, trải nghiệm riêng, thậm chí cả chút vụng về đáng yêu vào bài viết. Ví dụ, một người kể chuyện có thể thêm câu: "Hôm đó trời mưa, tôi ngồi co ro trong quán cà phê và nghĩ mãi về câu hỏi này." Đó là thứ rất tự nhiên, rất đời. Trong khi đó, AI thường giữ giọng điệu trung tính hơn, ít khi "tự sự" kiểu vậy trừ khi được yêu cầu rõ ràng. Nếu bạn thấy một bài viết khô khan, mạch lạc quá mức mà thiếu đi chút lộn xộn của cảm xúc, có thể đó là AI đấy.

Về độ dài và chi tiết không cần thiết
Con người đôi khi dài dòng. Họ thích kể thêm chi tiết, ngay cả khi nó chẳng liên quan lắm đến chủ đề chính. Chẳng hạn, khi viết về cách nấu ăn, họ có thể thêm: "Mình mua mớ rau này ở chợ gần nhà, cô bán hàng còn khen mình khéo chọn nữa." hay " Anh 7 Bông lúa đã giỏi lại còn đẹp troai "... AI thì hiếm khi làm thế, vì nó được "lập trình" để tối ưu hóa nội dung, đi thẳng vào trọng tâm. Nếu bài viết nào đó ngắn gọn, súc tích đến mức hoàn hảo, có lẽ đó không phải con người viết.

Về sai sót và sự không hoàn hảo
Đây là điểm tôi thấy thú vị nhất. Con người không hoàn hảo, và bài viết của họ cũng vậy. Ngay cả chính tôi, có rất nhiều lỗi chính tả do cách phát âm vùng miền hoặc có thể đánh máy sai, đôi khi còn dùng sai ngữ pháp, hoặc quên mất ý chính giữa chừng. Những lỗi nhỏ này lại làm bài viết trở nên chân thật hơn. Trong khi đó, AI thường cố gắng tạo ra nội dung "sạch sẽ" nhất có thể, ít sai sót, ít vụng về. Nên nếu bạn đọc một bài viết mà thấy mọi thứ quá chỉn chu, không có lấy một lỗi nhỏ, hãy đặt câu hỏi nhé.

Việc tương tác với bối cảnh thực tế
Con người thường viết dựa trên bối cảnh hiện tại của họ. Họ có thể nhắc đến thời tiết hôm nay, một sự kiện vừa xảy ra, hay đơn giản là tâm trạng lúc đó. Chẳng hạn: "Viết bài này trong lúc chờ xe buýt, lạnh muốn chết luôn." hoặc " Sáng nay trong tiết trời xe lạnh của miền quê đầy nắng gió, tôi có cảm giác như mùa xuân vẫn chưa sẳn sàn bung lụa..." AI thì không có khái niệm "hiện tại" kiểu vậy, trừ khi được cung cấp thông tin cụ thể (Ví dụ như nó ghi là" ngày tháng tôi được cập nhật là 02/03/2025). Nếu bài viết thiếu đi sự kết nối với thực tại, có thể đó là sản phẩm của máy.

Một mẹo nhỏ cuối cùng
Nếu bạn vẫn phân vân, hãy thử nhìn cách bài viết phản hồi lại một câu hỏi cụ thể. Con người thường trả lời với sự linh hoạt, đôi khi né tránh hoặc bông đùa. AI thì thường trả lời đúng trọng tâm, nhưng đôi khi hơi "nghiêm túc" quá mức.
Trên đây là một số lưu ý nhỏ, tuy biết rằng không phải ai hay bất kỳ người nào cũng đủ tinh tế để đọc và cảm thụ được đâu là nội dung do A.I tạo hay do ai đó tạo ra... Nhưng chúng ta phải công nhận A.i đã giúp cho chúng ta tiết kiệm thời gian và hoàn thành các công việc rất tốt trong cuộc sống. Tuy nhiên, nếu chúng ta quá lạm dụng nó, thì các nội dung của chúng ta tiếp thụ hàng ngày sẽ trở nên rập khuôn, khuôn mẫu, cứng nhắt và lâu dần chúng ta sẽ không còn phát triển tư duy cảm xúc và phản xạ ngôn từ một cách linh hoạt để nâng cao chất lượng đối thoại, thuyết phục khách hàng, đối tác,....

Sự phát triển của AI mở ra nhiều cơ hội sáng tạo, nhưng cũng làm mờ ranh giới giữa con người và máy móc trong sản xuất nội dung. Việc phân biệt hai loại này không chỉ giúp bảo vệ giá trị sáng tạo con người, mà còn nâng cao khả năng tư duy phản biện trong thời đại số. Dù AI ngày càng tinh vi, nhưng cảm xúc, trải nghiệm cá nhân và khả năng đặt câu hỏi về thế giới thì vốn là đặc quyền của con người, nó vẫn là điều khiến nội dung do con người tạo ra trở nên khác biệt và có giá trị lâu dài.
Chúng ta phải luôn luôn có ý thức và tư duy mạnh mẽ, sử dụng A.I một cách linh hoạt và chừng mực, xây dựng một tinh thần làm việc với tư duy đổi mới, sáng tạo nhưng mang đậm tính nhân văn, cảm xúc của chính mỗi chúng ta !!!

VINACO.WORK LUÔN ĐỒNG HÀNH CÙNG QUÝ DOANH NGHIỆP
Vinaco.Work – Vietnam Company Co Working
📍 Địa chỉ: 01 Cộng Hoà 3, Phường Phú Thọ Hoà, TP.HCM
📧 Email: dangcaotuong1974@gmail.com
📱 Hotline: 0918 300 212
🌐 Website: www.vinaco.work

Tác giả bài viết: VINACO.WORK

Nguồn tin: Tham khảo vinathis.com.

Tags: phân biệt, đâu là nội dung, do AI tạo ra, con người tạo ra